Domagamy się wprowadzenia 460 jednomandatowych okręgów wyborczych (JOW) w wyborach do Sejmu RP z równym prawem do kandydowania dla wszystkich obywateli, niezależnie, czy są popierani przez partie polityczne, czy startują samodzielnie.
Wzorem dla nas jest model brytyjski jako najprostszy i najbardziej przejrzysty. Uważamy, że obowiązująca obecnie w Polsce ordynacja proporcjonalna jest jedną z podstawowych wad ustrojowych. Utrudnia tworzenie stabilnego i efektywnego rządu, odsuwa Polaków od wpływu na działanie państwa i skutecznie uniemożliwia powstanie w naszym kraju społeczeństwa obywatelskiego. Powoduje także, że pojęcie odpowiedzialności w polskiej polityce zostało zupełnie zapomniane, a partie niesłusznie mają uprzywilejowaną pozycję względem obywateli. Czas to zmienić.
Chcemy posłów odpowiedzialnych przed wyborcami! Nie występujemy przeciwko partiom jako takim. Zauważamy jednak, że w proporcjonalnym systemie wyborczym są one grupami interesu, scentralizowanymi i oderwanymi od potrzeb obywateli. W systemie JOW partie mają szansę stać się organizacjami demokratycznymi, obywatelskimi, służącymi społeczeństwu.
Nie jesteśmy związani z żadną partią polityczną. Wśród nas są ludzie o bardzo różnych poglądach. Łączy nas przekonanie, że dopiero zmiana systemu wyborczego dostarczy obywatelom skutecznych narzędzi do dalszych działań. Po wprowadzeniu JOW przyjdzie czas na dyskusję o wszystkich innych ważnych kwestiach ustrojowych i problemach do rozwiązania. Postulowana przez nas zmiana systemu wyborczego stanowi warunek konieczny do tego, aby udział wyborców w debacie nad sprawami najważniejszymi i ich wpływ na rozstrzyganie tych kwestii stał się realny.
Wybór posłów do Sejmu RP w jednomandatowych okręgach wyborczych, na wzór brytyjski, gwarantuje:
- odpowiedzialność posłów przed ich wyborcami – to od wyborców, a nie od partii zależy polityczna przyszłość parlamentarzystów
- sprawny i stabilny rząd – odpowiedzialność za rządzenie państwem bierze na siebie zazwyczaj jedna partia, która nie ma możliwości zrzucania winy na koalicjantów. Równocześnie opozycja jest znacznie silniejsza i lepiej kontroluje rządzący
- dobrą reprezentację terytorialną społeczeństwa w Sejmie
- wzrost aktywności obywatelskiej społeczeństwa, spowodowany realnym wpływem społeczności lokalnych na polityków
- wzrost kompetencji posłów i ich asertywności względem aparatu partyjnego
- decentralizację, ożywienie i jawność życia politycznego
- dwubiegunową scenę polityczną, niewykluczającą jednak obecności małych partii ani posłów niezależnych
- zmianę charakteru partii politycznych z wodzowskich i scentralizowanych na demokratyczne i obywatelskie
- utrudnienie dostępu do sprawowania władzy dla ugrupowań skrajnych.
PODSTAWOWE ZASADY WYBIERANIA POSŁÓW DO SEJMU RP, POSTULOWANE PRZEZ RUCH OBYWATELSKI NA RZECZ JEDNOMANDATOWYCH OKRĘGÓW WYBORCZYCH (JOW)
- Równa dla każdego obywatela Polski swoboda indywidualnego kandydowania na posła.
Zasada ta powinna być realizowana w czasie całego procesu wyborczego, przede wszystkim poprzez:- zapewnienie równego dla wszystkich czasu trwania kampanii wyborczej
- finansowanie kampanii wyborczej wyłącznie ze środków niepublicznych
- zapewnienie równego limitu wydatków dla kandydatów niezależnych i partyjnych
W celu dokonania rejestracji kandydujący stawia się osobiście w Okręgowej Komisji Wyborczej i składa:
- pisemne poparcie co najmniej 10 wyborców danego okręgu,
- dowód wpłaty kaucji ze środków własnych kandydata (kaucja jest zwracana, jeśli kandydat uzyska minimum 5 proc. ważnie oddanych głosów). Na karcie do głosowania nazwiska kandydatów umieszcza się w kolejności alfabetycznej, a informację o ich partyjnej przynależności przy nazwisku kandydata.
- Podział Polski na 460 jednomandatowych okręgów wyborczych.
W celu wybrania czterystu sześćdziesięciu posłów należy podzielić Polskę na 460 jednomandatowych okręgów wyborczych o zbliżonej wielkości. Daje to średnio ok. 67 tysięcy wyborców w jednym JOW. Takiej liczbie wyborców kandydaci mogą się zaprezentować bezpośrednio, a ci mogą kandydatów poznać i porównać bez pośrednictwa mediów. Kampania wyborcza jest tania, a szanse wyborcze niezamożnych i bogatszych kandydatów stają się porównywalne.Równoległą zaletą niewielkich okręgów wyborczych jest realna możliwość bezpośredniego kontaktu posła z wyborcami w czasie całej kadencji. Taka relacja jest rękojmią jego odpowiedzialności przed wyborcami, gdyż zarówno oni, jak i przegrani kandydaci monitorują zachowanie posła. - Posłem zostaje zdobywca największej liczby głosów w jednej turze głosowania.
Kandydat musi uzyskać większą liczbę głosów niż konkurenci. Z tego powodu nie ma potrzeby przeprowadzania drugiej tury wyborów.Wybieranie w jednej turze głosowania:- jest proste, tanie i daje jasne dla wyborcy rozstrzygnięcie wyłaniające posła,
- ogranicza partyjne manipulacje, nieodłączne przy wyborach dwuturowych
- mobilizuje wyborców do jednoznacznego poparcia konkretnego kandydata
W przypadku zgłoszenia tylko jednego kandydata zostaje on posłem bez przeprowadzenia głosowania.
- Obywatelski i medialny nadzór głosowania w obwodach oraz publiczne liczenie głosów w okręgu:
- urny wyborcze o konstrukcji zabezpieczającej przed nieupoważnionym dostępem
- przed rozpoczęciem głosowania obywatelski i medialny nadzór sprawdzenia urn wyborczych
- ciągły nadzór głosowania, od jego rozpoczęcia, aż do dostarczenia urn zabezpieczonymi pojazdami do miejsca liczenia głosów w Okręgowej Komisji Wyborczej
- publiczne liczenie głosów z udziałem kandydatów, ich pełnomocników i członków komitetów wyborczych, prowadzi Okręgowa Komisja Wyborcza
- Okręgowej Komisji Wyborczej przewodniczy osoba lokalnego zaufania publicznego
- wynik liczenia Okręgowa Komisja Wyborcza ogłasza natychmiast po jego zakończeniu.
Dlaczego proponujemy model brytyjski?
Wybór parlamentarzystów poprzez większościowy system wyborczy JOW obowiązuje w wielu krajach, m.in.: we Francji, USA, Kanadzie, Australii, RPA. My jednak proponujemy, aby w Polsce obowiązywał system zbliżony do brytyjskiego, ponieważ:
- jest systemem sprawdzonym w warunkach europejskich,
- jest prostym i czytelny, a przez to najbardziej zrozumiałym dla wyborców
- sprzyja programowym rządom najczęściej jednej partii, która bierze na siebie pełną odpowiedzialność za sprawowanie władzy,
- czyni społeczeństwo realnym podmiotem procedury wyborczej i polityki,
- cieszy się uznaniem korzystających z niego Brytyjczyków